Lời dạy của khổng tử

Lời Khổng Tử dạy:

Có trí thì ham học
Bất trí thì ham chơi
Trí khôn tạo nên người
Đức nhân tìm ra bạn
Thành đạt nhờ trí sáng
Danh vọng nhờ đức đầy

Làm nên nhờ có thầy
Đầy đủ nhờ có bạn
Gái ngoan nhờ đức hạnh
Trai mạnh nhờ lực cường
Tươi đẹp lắm người thương
Lực cường nhường kẻ mạnh

Dể thích nghi thì sống
Biết năng động thì nên
Đủ sức bền thì thắng
Biết mình khi hoạn nạn
Hiểu bạn lúc gian nguy

Nghèo hèn bởi tử vi
Ngu si vì tự phụ
Tài đức cao hơn phú
Hạnh phúc đủ hơn giàu
Sống trung tín bền lâu
Tình nghĩa sâu hạnh phúc

Đủ tài thì đỡ cực
Đủ sức thì đỡ nghèo
Dốt nát hay làm theo
Biết nhiều bởi học tập
Hỏng việc vì hấp tấp
Va vấp bởi vội vàng

Cảnh giác với lời khen
Bình tâm nghe lời trách
Quá nghiêm thì ít bạn
Dễ dãi bạn khinh nhờn
Không hứa hảo là khôn
Không tin sằng ít vạ

Làm ơn đừng mong trả
Được ơn nhớ đừng quên
Nhu nhược bị ép chèn
Quá cương thường bị gãy
Cái quý thường khó thấy
Dễ thấy thường của tồi

Của rẻ là của ôi
Dùng người tối sinh vạ
Đẹp lòng hơn tốt mã
Nền nã hơn kiêu kỳ
Thận trọng từng bước đi
Xét suy khi hành động

Hiểu biết nhiều dễ sống
Luôn chủ động dễ thành
Thận trọng trước lợi danh
Giữ mình đừng buông thả
Tránh xa phường trí đá

Tai vạ bởi nể nang
Tài giỏi chớ khoe khoang
Giàu sang đừng kinh kiệu
Học bao nhiêu vẫn thiếu
Hiểu bao nhiêu chẳng thừa

Nhân đức chớ bán mua
Được thua không nản chí
Đủ đức tài bớt lụy
Đủ dũng khí chẳng hàng

Có vợ đảm thì sang
Có bạn vàng thì quý
Đói nghèo vì bệnh sỉ
Quẩn trí dễ làm liều
Tỉnh táo với tình yêu
Biết điều khi yếu thế

Lo việc nhà chớ kể
Tình nghĩa chớ đếm đong
Giữ trọn chữ hiếu trung
Với tổ tiên gia tộc

Cây tốt tươi nhờ đất
Người phúc lộc nhờ nguồn
Sống bất nghĩa tai ương
Sống bất lương tù ngục

Phải cầu xin là nhục
Phải khuất phục là hèn
Hay đố kỵ nhỏ nhen
Hay ép chèn độc ác

Lắm gian truân càng sáng
Lắm hoạn nạn càng tinh
Với mình phải nghiêm minh
Với chúng sinh nhân ái

Đang thắng phòng khi bại
Gặt hái phòng mất mùa
Thói quen thường khó chừa
Say sưa thường khó tỉnh
Sống ỉ lại ăn sẳn
Hoạn nạn do đua đòi
Quá dễ hay tai ương

Gia đình trọng yêu thương
Sống nhường nhịn hỷ hả
Thiếu tình thương man trá
Dẫu vàng đá cũng tan
Biết dạy dỗ con ngoan
Biết bảo ban con giỏi

Tinh khôn nhờ học hỏi
Cứng cỏi nhờ luyện rèn
Sống vì nhau dễ bền
Sống vì tiền dễ vỡ
Rèn con từ lúc bé
Khuyên vợ lúc mới về

Muốn hiểu cần lắng nghe
Thích khoe thì trí cạn
Sống dựa dẫm ngu đần
Sống bất cần phá sản
Nhận bạc dễ bán mình
Kẻ tồi chơi xấu bạn
Khốn nạn quên mẹ cha

Tốt đẹp hãy bày ra
Xấu xa nên che lại
Có hại sẽ diệt vong
Nhiều tham vọng long đong
Lắm ước mong lận đận
Hay vội vàng hối hận
Quá cẩn thận lỗi thời

Biết được người là sáng
Hiểu được bạn là khôn
Khiêm tốn là tự tôn
Kiêu căng là tự sát
Hứa trước thì khó đạt
Hèn nhát thì khó thành

Thù hận bởi lợi danh
Tranh dành bởi chức vị
Giàu sang hay đố kỵ
Tài trí sinh ghét ghen
Tham giàu thì cuồng điên
Tham quyền thì độc ác
Vì tiền thì dễ tan
Vì tình nghĩa bền lâu

Người hiểu nói trọn câu
Kẻ dốt tâu phách lối
Có quyền thì hám lợi
Có tội thường xum xuê
Khờ dại hay bị lừa
Nói bừa hay vạ miệng
Đa ngôn thì tai tiếng
Ngậm miệng dễ được tin

Hám lợi hay cầu xin
Hám quyền hay xu nịnh
Tham quyền thường bất chính
Xu nịnh thường gian trá

Lười biến thường kêu ca
Thật thà hay oan trái
Thẳng thắng hay bị hại
Thông thái hay bị lừa

Chiều con quá con hư
Tiền của dư con hỏng
Giàu mạnh thường thao túng
Nghèo vụng thường theo đuôi

Người tài giỏi khó chơi
Kẻ chay lười khó bảo
Thành tâm thì đắc đạo
Mạnh bạo việc dễ thành

Quân tử thì trọng danh
Tiểu nhân thường trọng lợi
Bất tài hay đòi hỏi
Học hỏi khó khiêm nhường

Tình nghĩa thường khó quên
Nợ duyên thường khó trả
Khó thuần phục kẻ sỉ
Khó phòng bị tướng tài
Biết chấp nhận thảnh thơi
Hay hận đời đau khổ

Của quý thường khó giữ
Con cầu thường khó nuôi
Nhà dư của hiếm con
Nhà lắm người bạc cạn
Khó gần người quá sạch
Vắng khách tại quá nghèo

Dễ nỗi danh kỳ hiền
Dễ kiếm tiền khó giữ
Kiếp người là duyên nợ
Lành vỡ là thường tình
Bại danh bởi tài lực

Thời gian đừng uổng phí
Thời cơ khó bỏ qua
Biết suy nghĩ sâu xa
Vững vàng khi thành bại
Cần học và hành mãi
Sẽ gặt hái thành công.